Słynny kościół wpisano na listę UNESCO w 1994 roku. Świątynia, zbudowana na początku lat 20. XVIII wieku jest, bez wątpienia, najbardziej wyjątkowym dziełem Jana Blažeja Santiniego-Aichela, słusznie uważanym za szczyt jego twórczości.

Strategicznym miejscem założenia miasta była rzeka, która pozostała w jego nazwie. Osadę założono tu ok. 1100 roku, później zbudowano klasztor cystersów Źródło Najświętszej Maryi Panny. Rozwijały się tu hodowla ryb w stawach oraz wydobycie rudy. Na początku XVII wieku Zdziar był już ośrodkiem cechowym, głównie dzięki tkaczom.

Miejscowy opat Václav Vejmluva w XVIII wieku zlecił Janowi Blažejovi Santini-Aichelowi przebudowę spalonego klasztoru. Jego pracę możemy podziwiać w klasztornym folwarku Lyra, zakrystii Kościoła Przenajświętszej Trójcy oraz na Cmentarzu Dolnym. 

Centrum miasta leży na wzgórzu na lewym brzegu rzeki Sazawy. Ma nieregularny, czworokątny plac z dawnym renesansowym ratuszem i kolumną morową. Za nim, na północno-zachodnim krańcu centrum, znajduje się nowocześnie przebudowany budynek dawnej twierdzy i gotycki kościół św. Prokopa. Druga część miasta z zabytkami leży wokół zamku - dawnego klasztoru.

CZY WIEDZIELI PAŃSTWO, ŻE...

oryginalny projekt architekt Jan Blažej Santini-Aichel uzupełnił symboliką cyfry pięć, inspirując się legendą o św. Janie Nepomucenie, któremu wokół głowy pojawiła się aureola z pięcioma gwiazdami?

Foto: archiwum Vysočina Tourism